Μεταξοτυπία

Η σπάτουλα
Η σπάτουλα, μαζί με το τελάρο, είναι οι δύο πρωταγωνιστές στη μεταξοτυπία. Μια σπάτουλα αποτελείται από δύο μέρη:
α) από τη λαβή, η οποία μπορεί να είναι από ξύλο ή από αλουμίνιο
β) από τη λεπίδα, η οποία είναι σήμερα από συνθετικό καουτσούκ, νάιλον, πολυβινίλιο ή πολυουρεθάνη.
H σκληρότητα και η διατομή της λεπίδας που χρησιμοποιούμε στην εκτύπωση είναι οι δύο παράγοντες που επηρεάζουν την ποσότητα της μελάνης που θα εναποτεθεί στο υπόστρωμά μας. Έτσι, πριν ξεκινήσουμε την εκτύπωση, πρέπει να κάνουμε τη σωστή επιλογή, αναλόγως του υποστρώματος.
Στην εικόνα 09 εμφανίζονται τα διάφορα σχήματα της λεπίδας, ανάλογα με το υπόστρωμα που χρησιμοποιούμε.

Επίσης, κατά την εκτύπωση, πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στην κλίση που θα έχει η σπάτουλα καθώς κινείται επάνω στη γάζα. Ιδανική γωνία εκτύπωσης είναι οι 50 με 60 μοίρες. Όταν η γωνία είναι μικρότερη, έχουμε μεγαλύτερη εναπόθεση χρώματος και αντιστρόφως.

Εικ. 09: Τα σχήματα της λεπίδας α) Τετράγωνη ακμή: Για τύπωμα σε επίπεδα αντικείμενα. β) Τετράγωνη ακμή με στρογγυλεμένες γωνίες: Για τύπωμα με μεγάλη εναποθέτηση μελανιού. γ) Μονόπλευρη λοξή ακμή: Για τύπωμα σε γυαλί. δ) Δίπλευρη λοξή ακμή: Για τύπωμα σε κυλινδρικές επιφάνειες π.χ. μπουκάλια, δοχεία. ε) Στρογγυλεμένη ακμή: Για τύπωμα σε υφάσματα με αρκετή εναποθέτηση χρώματος. στ) Δίπλευρη λοξή ακμή με επίπεδη άκρη: Για τύπωμα σε κεραμικό.

Η αγορά
Όπως και σε όλους τους άλλους τομείς των γραφικών τεχνών, έτσι και στη μεταξοτυπία η τεχνολογία έχει βοηθήσει αρκετά στη δημιουργία μηχανών εκτύπωσης πλήρως αυτοματοποιημένων. Oι μηχανές αυτές ενσωματώνουν αυτόματα συστήματα μεταφοράς του υποστρώματος, από το σταθμό εκτύπωσης στο στέγνωμα, αλλά και πολλαπλούς σταθμούς εκτύπωσης που μπορούν να φτάσουν ακόμα και τα 6 χρώματα στο ένα πέρασμα. Η εξέλιξη, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στις μηχανές εκτύπωσης αλλά και στο χώρο της προεκτύπωσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι και η μεταξοτυπία διαθέτει μηχανές αντίστοιχες των CTP της Offset. Εδώ ονομάζονται CTS (computer to screen) και εξασφαλίζουν άμεση απεικόνιση του θέματος, αυτόματα, από την οθόνη του υπολογιστή επάνω στο τελάρο (εικ. 10).

Παράμετροι της παραγωγικής διαδικασίας όπως ανάλυση, μέγεθος, σχήμα κουκίδας κ.λπ. μπορούν να ρυθμιστούν/τροποποιηθούν, εύκολα, μέσα από εξειδικευμένα λογισμικά που συνοδεύουν τα εν λόγω συστήματα.
Η δε ανάλυσή τους ολοένα και βελτιώνεται και σήμερα υπάρχουν συστήματα που υπόσχονται αναλύσεις έως και 2540dpi!
Οι τεχνολογίες εδώ, όπως και στα συστήματα CTP, είναι περισσότερες από μία, συγκεκριμένα τρεις:
• χρήση laser (violet-blue, UV)
• τεχνολογία inkjet (direct opaque ink ή opaque thermal wax)
• τεχνολογία DMD (Digital Micromirror Devices).

Μπορεί η τεχνολογία απ' ευθείας απεικόνισης τελάρου να μη γνωρίζει ακόμη τις δόξες του CTP της offset, όμως υπάρχει και μέρα με τη μέρα βελτιώνει τόσο την ποιότητα της όσο και τις ταχύτητες παραγωγής.

Εφαρμογή που εξασφαλίζει ψηφιακή ροή εργασίας και στη μεταξοτυπία αποτελεί και το ολοκληρωμένο σύστημα της ColorGate (βλέπε cmyk #05), το οποίο, με χρήση του λογισμικού σε συνδυασμό με έναν εκτυπωτή Epson inkjet και ειδικό υπόστρωμα, επιτρέπει την άμεση παραγωγή φιλμ για μεταξοτύπες, με ελάχιστο κόστος και πολύ καλή ποιότητα (εικ. 11).

Στον τομέα των αναλωσίμων, όπως στα μελάνια και στα καθαριστικά, επίσης έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος έτσι ώστε, σήμερα, να κυκλοφορούν στην αγορά προϊόντα που ικανοποιούν και τους πιο απαιτητικούς.

Κλείνοντας
Είδαμε, λοιπόν, κάποιες βασικές αρχές της μεταξοτυπίας και πιο συγκεκριμένα της χειροποίητης -της καλλιτεχνικής, αν θέλετε.

Η μέθοδος αυτή, εκτός των άλλων, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς είναι η μόνη από τις βασικές των Γραφικών Τεχνών που μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον καθένα, ακόμα και στο σπίτι του! Αφενός τα υλικά που απαιτούνται είναι αρκετά φθηνά και αφετέρου οι τεχνικές γνώσεις μπορούν να αποκτηθούν, απλά, με πρακτική εξάσκηση.

Αν, λοιπόν, επιθυμείτε να ασχοληθείτε ερασιτεχνικά με τη μεταξοτυπία, το μόνο που χρειάζεται είναι να το αποφασίσετε!

---

---